Keys and process to configure the identity of the ‘educator teacher’ in the initial training

Keywords: initial training; educating identity; teacher-educator; reflective practice.

Abstract

The present and the future of education are awaiting urgent change. Those who can make this change possible are the teachers themselves, their way of understanding themselves, affecting their own educational identity. The purpose of this essay is to approach the development of their own identity, which must be present from the beginning of the training of future professionals, encouraging students to reflect on their own previous educational experience. This identity will be developed, in their formative process and will deepened during their professional trajectory, though the theory-practice reflection. We present a model of teacher-educator, expert in humanity, capable of growing himself and accompanying others to display all their possibilities and they learn to look at themselves and at reality, to influence and transform. It is necessary to prioritize a curriculum that puts educational theories with own life.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Blanchard, M., & Muzás, M. D. (2018). Equipos docentes innovadores: formar y formarse colaborativamente. Madrid, ES: Narcea.

Blanchard, M., & Muzás, M. D. (2020). Como trabajar con proyectos de aprendizaje en Educación Infantil. Madrid, ES: Narcea.

Bolonia. (1999). Declaración de Bolonia. Declaración conjunta de los ministros europeos de educación. Bolonia, IT: Diário Oficial.

Bruner, J. S. (1978). The role of dialogue in language acquisition. In A. Sinclair, R. J. Jarvella, & Levelt, W. J. M. (Eds.), The child’s conception of language (p. 241-256). New York, NY: Springer-Verlag.

Cavalcanti, J., & Blanchard, M. (2014). Histórias no feminino: A influência das narrativas na construção identitária de mulheres educadoras. Belo Horizonte, MG: Miguilim.

Cortina, A. (1995). La educación del hombre y del ciudadano. Revista Iberoamericana de Educación, 7, 41-63. doi: 10.35362/rie701199

Delors, J. (1996). La educación encierra un tesoro. Madrid, ES: Santillana.

Draper, B. (2010). La inteligencia espiritual: un nuevo modo de ser. Santander, ES: Sal Terrae.

Erickson, E. H. (1998). O ciclo de vida completo. Porto Alegre, RS: Artmed.

Esteban, F., Bernal, A., Gil, F., & Prieto, M. (2016). Democracia y formación del carácter de los futuros maestros: razones, posibilidades y obstáculos. In I. C. Flores (Coord.), Democracia y educación en la formación docente (p.169-193). Catalunya, ES: Universitat de Vic-Universitat Central de Catalunya.

Fernandes, L. V., Pereira, A., Francisco, C. M., Tiballi, E., Procópio, M. V. R., & Oliveira, I. (2012). O Stress no estágio da prática pedagógica: contributos do supervisor de Portugal e do Brasil. Revista de Educação, 14(2), 323-337. doi: 10.18224/educ.v15i2.2527

Fernandes, L. V. C. (2011). Stress no estágio pedagógico: estudo comparativo entre Portugal e Brasil (Dissertação de Doutorado). Aveiro, PT: Universidade de Aveiro.

Feuerstein, R. (1986). Experiencia de aprendizaje mediado: base teórica para la modificabilidad cognitiva durante la adolescencia. Siglo Cero, 106, 28-32.

Flores, J. I. R., & Méndez, A. E. L. (2013). Aprender la profesión desde el pupitre. Cuadernos de Pedagogía, 436, 1-3.

Freire, P. (2010). Cartas a quien pretende enseñar. Cidade do México, MX: Siglo XXI.

García-Pérez, A., & Mendía, R. (2015). Acompañamiento educativo: el rol del educador en aprendizaje y servicio solidario. Profesorado. Revista de Currículum y Formación del Profesorado, 19(1), 42-58.

Gil, R. L., & Morales, A. C. (2018). Formación docente transformadora para liberar la educación. Paulo Freire y la Pedagogía del Oprimido. In R. M. P. Martínez, G. M. R. Herrera, & J. H. T. Catalán (Eds.), Formación docente y pensamiento crítico en Paulo Freire (p. 24-53). Buenos Aires, AR: Clacso.

Gonzáles, P. C., Méndez, A. E. L., & Flores, J. I. R. (2014). Un enfoque narrativo de la identidad profesional en profesorado novel. Tendencias Pedagógicas, 24(2014), 199-214.

Imbernon, F. (1989). La formación inicial y la formación permanente del profesorado. Dos etapas de un mismo proceso. Revista Interuniversitária de Formación del Profesorado, 6, 487-499.

Imbernon, F. (2017). Ser docente en una sociedad compleja: la difícil tarea de enseñar. Barcelona, ES: Graó.

Jové, G. (2014). “Artistry” en formación de maestros y la docencia como arte. In J. M. Sancho, J. M. Correa, X. G. Gràcia, & L. Fraga (Coords.), Aprender a ser docente en un mundo en cambio (p. 113-119). Barcelona, ES: Dipòsit Digital de la Universitat de Barcelona.

Kohlberg, L. (1992). Psicología del desarrollo moral. Bilbao, ES: Desclée de Brouwer.

Lázaro, R. (2007). Un profesor experto en humanidad. Método y virtudes del educador. Estudios sobre Educación, 13(2007), 133-153. doi: 10.15581/004.13.%25p

Lortie, D. C. (1975). Schoolteacher: a sociological study. Chicago, IL: University of Chicago Press.

Manso, J., Matarranz, M., & Valle, J. M. (2019). Estudio supranacional y comparado de la formación inicial del profesorado de educación secundaria en la Unión Europea. Profesorado. Revista de Currículum y Formación del Profesorado, 23(3), 15-33. doi: 10.30827/profesorado.v23i3.9697

Marcelo, C. (2009). Los comienzos en la docencia: un profesorado con buenos principios. Profesorado. Revista de Currículo y Formación del Profesorado, 13(1), 1-25.

Mead, G. H. (1973). Espíritu, persona y sociedad: desde el punto de vista del conductismo social. Barcelona, ES: Paidós Ibérica.

Monarca, H. (2009). Los fines en educación. Madrid, ES: Narcea.

Monereo, C. (2007). Hacia un nuevo paradigma del aprendizaje estratégico: el papel de la mediación social, el yo, y las emociones. Revista Electrónica de Investigación Psicoeducativa, 5(3), 497-534. doi: 10.25115/ejrep.v5i13.1250

Nóvoa, A., & Popkewitz, T. S. (1992). Reformas educativas e formação de professores. Lisboa, PT: Educa-Professores.

Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD]. (2005). A strategy for enlargement and outreach. París, FR: OECD.

Pajares, M. F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62(3), 307-332.

Poveda, P. (1965). Itinerário pedagógico (2 ed.). Madrid, ES: CSIC.

Procópio, L. F., Pereira, A., & Procópio, M. (2016). Fontes de stress em docentes: estudo psicométrico sobre stress no estágio pedagógico. Revista EDaPECI, 16(3), 455-468.

Procopio, M. V. R., Procopio, L. V. F. C., & Freitas, R. A. M. M. (2020). Zona de Desenvolvimento Proximal (ZDP) como fonte de análise para um problema de aprendizagem em ciências. Revista Internacional de Pesquisa em Didática das Ciências e Matemática, 1(2020), 1-22.

Sacristán, J. G. (1993). Conciencia y acción sobre la práctica como liberación profesional de los profesores. In F. Imbernon (Ed.), La formación permanente del profesorado en los países de la CEE (p. 53-92). Barcelona, ES: ICE/Horsori.

Sancho, J. M., & Millán, L. M. (1995). Hoy ya es mañana. Tecnologías y educación: un diálogo necesario. Morón, AR: Cooperación-Educativa.

Sancho, J. M., Correa, J. M., Gràcia, X. G., & Fraga, L. (2014). Aprender a ser docente en un mundo en cambio. Barcelona, ES: Dipòsit Digital de la Universitat de Barcelona.

Sancho, J. M., Giambelluca, V., & Ibáñez, P. (2011). Mirando atrás para seguir adelante. In J. M. Sancho (Coord.), Con voz propia. Los cambios sociales y profesionales desde la experiencia de los docentes

(p. 156-171). Barcelona, ES: Octaedro.

Santos, J. J. R., & Ribeiro, M. M. G. (2014). Diálogos com educadores(as) de pessoas jovens e de adultas sobre suas experiências e saberes profissionais docentes. Revista Teias, 15(35), 88-107. doi: 10.12957/teias

Savater, F. (2001). El valor de educar. Educere, 5(13), 93-102.

Torres, J. (2010). Bolonia y la formación inicial de los maestros en España. Padres Y Maestros / Journal of Parents and Teachers, (334), 15-18.

Traveria, G. T. (2006). Os títulos de educación e a súa adaptación á construción do espazo Europeo de Educación Superior. In X. M. C. Fernández (Coord.), Repensar a educacion e a sociedade: realidades e desafíos (p. 195-208). Vigo, ES: Universidade de Vigo.

Vargas, J. G. (2015). El efecto Pigmalión y su efecto transformador a través de las expectativas. Perspectivas Docentes, 57, 40-43.

Vygotsky, L. (1989). Fundamentos de defectología. Ciudad de la Habana, CU: Pueblo y Educación.

Yaegashi, S. F. R., Shigunov Neto, A., Ruiz, N. F., & Gasparin, J. L. (2020). Leontiev’s theory of activity and Donald Schön’s reflective professor: reflections on teacher education. Acta Scientiarum. Education, 43(1), e48355. doi: 10.4025/actascieduc.v43i1.48355

Published
2021-04-08
How to Cite
Blanchard, M., & Fernandes Procopio, L. (2021). Keys and process to configure the identity of the ‘educator teacher’ in the initial training. Acta Scientiarum. Education, 43(1), e56997. https://doi.org/10.4025/actascieduc.v43i1.56997
Section
Teachers' Formation and Public Policy